Рецензии на книги — Алесь Петрашкевіч

Па-беларуску. На месцы рэцэнзіі хочацца прывесці словы аўтара кнігі, бо ў іх сабраны амаль увесь змест, увесь сэнс гэтай кнігі. Гэтыя словы - наказ і перасцярога, каб мы не гублялі сваіх каранёў, памяталі сваю гісторыю і былі ўдзячныя лёсу, што дазволіў нам прайсці шлях мінулага і стаць тымі, кім мы з'яўляемся зараз. Вось гэтыя словы: “Час спрасоўвае стагоддзі, збліжае падзеі. Час захоўвае вечнае, зносіць мінулае. Тленныя дробязі, марная марнасць. Але вечны чалавек, яго памяць, яго трывогі і надзеі. Час няўмольны. Па яго волі ўсё наступнае становіцца папярэднім, як і папярэдняе наступным. Мяняюцца стагоддзі, прыходзяць і знікаюць людскія пакаленні, над зямлёю праносяцца буры, пажары, хваробы, якія зводзяць у магілу цэлыя народы. Нястрымная і вечная плынь ракі жыцця. Яна зносіць і…

Гісторыя не церпіць ускоснага склону, але... У п’есе «Приласкать и уничтожить» аўтар закранае гісторыю станаўленьня нашай дзяржаўнасьці і распавядае пра тое, як стваралася БНР. Алесь Петрашкевіч кажа, што ідэя напісаньня кнігі нарадзілася 20 год таму. «Гэта пісалася не да юбілею, проста так атрымалася, што менавіта на юбілей гэты твор пабачыў свет. Гісторыя звязаная з БНР — гэта трагічная падзея нашай гісторыі. Калі раней былі ахвяры, рэпрэсія супраць рэвалюцыянераў, то гэта катастрофа рыцарскай мары, мары аб светлай будучыні. Мне здавалася, што гэта у першую чаргу жанр драматургічны, а драматычныя падзеі важна зрабіць эмацыйна. І менавіта ў драматургіі гэта можна зрабіць найбольш яскрава, бо калі п’еса пастаўлена — гэта сінтэс аўтара, актораў, рэжысёра, святла тэатральнага і…

Калі надакучыла сухая гісторыя, то звяртайцеся да гэтага зборніка гістарычных п'ес. Алесь Петрашкевіч так ярка адчувае нашу гісторую, што яго хочацца чытаць і чытаць. Менавіта на старонках гэтага аўтара гісторыя ажывае: мы бачым "хрысціянку-кніжніцу" Рагнеду, "ахвяру клятваадступніцтва ад чэснага крыжацалавання" Усяслава Чарадзея, "міласніка навукі і мудрасці" Францыска Скарыну і інш. Аўтар прыкмячае адметныя рысы характару і лёсавызначальныя моманты слаўных гістарычных постацей. У творах добра спалучаюцца праўда і вымысел, таму часам цяжка паверыць, што гэта проста фантазія, а як на самой справе было, нікому невядома.